Trong bữa ăn của người Việt Nam , rau gia vị là món không thể thiếu. Dùng hành lá, ngò rí, để tăng màu sắc, hương thơm cho tô canh. Hoặc cá...
Trong bữa ăn của người Việt Nam , rau gia vị là món không thể thiếu. Dùng hành lá, ngò rí, để tăng màu sắc, hương thơm cho tô canh. Hoặc các loại rau gia vị ăn kèm trong món bún bò, hay bún đậu mắm tôm như húng quế, kinh giới, tía tô.
Thật thích thú khi các loại rau gia vị tươi ngon được trồng trong chính vườn nhà bạn. Chúng rất dễ trồng, cho dù là ngoài ban công, bên cửa sổ hay ngoài vườn,… Nhiều loại rau gia vị cũng có thể trồng quanh năm và sẽ giúp bạn tiết kiệm được việc đi mua chúng ở siêu thị hay ngoài chợ. Bạn chỉ cần thực hiện theo hướng dẫn về cách trồng và chăm sóc các loại rau gia vị dưới đây là bạn sẽ có ngay một chợ mini rau gia vị ở vườn nhà.
1. Chuẩn bị
Khi bạn quyết định bắt đầu trồng thì bạn hãy lựa chọn trồng loại rau nào cho phù hợp, có một số loại trồng ngắn hạn, một số trồng quanh năm, cần phải có đủ chỗ để gieo trồng thích hợp đảm bảo bạn có một nguồn cung cấp rau gia vị liên tục. Bạn có thể tham khảo bảng sau để lên kế hoạch trồng:
Rau gia vị trồng hàng năm:
Basil (Húng quế ngọt), Coriander (Rau mùi, rau ngò), Parsley (Ngò tây), Dill (Thì là), Lemon Grass (Cỏ chanh), Summer Savory Marjoram sweet (Kinh giới ngọt), Purslane (Rau sam), Borage (Lưu ly), Green Onion (Hành lá)...
Rau gia vị trồng lâu năm:
Oregano (Kinh giới cay), Mint (Rau húng lũi), Thyme (Húng tây hoặc cỏ xạ hương), Sage (Cây xô thơm), Rosemary (Lá hương thảo), Chives (Hẹ), Sorrel (Rau chua), Hyssop (Cây bài hương), Heartleaf (Diếp cá), Spiritweed (Ngò gai), Floating enhydra (Rau om), Perilla leaf (Tía tô)...
- Các loại rau gia vị được trồng lý tưởng nhất trong mùa nắng, nơi có mái che với đất thoát nước tốt. Độ PH của đất tốt nhất để các loại rau gia vị, thảo mộc phát triển là trung lập.
- Nếu không gian của bạn bị hạn chế, bạn có thể trồng rau gia vị trong chậu hoặc các thùng chứa, đây là nơi tuyệt vời để rau phát triển. Bạn đặt chúng bên ngoài cửa sau của bạn để thu hoạch dễ dàng khi nấu ăn, chọn chậu tương đối sâu, đặc biệt là đối với các loại thảo mộc cây bụi lớn. Hãy chắc chắn rằng chậu hoặc thùng chứa có lỗ thoát nước và được nâng lên trên viên gạch hoặc có chân để ngăn chặn ngập úng cho cây.
- Một loại đặc biệt cho việc trồng rau gia vị trong nhà bếp đó là Túi trồng cây treo tường, không tốn nhiều không gian để đặt các chậu rau, chỉ cần một mảng tường trống có ánh nắng ngay góc bếp nhà bạn.
- Trồng các loại rau gia vị, rau thơm, thảo mộc trong nhà sẽ thuận tiện cho việc thu hoạch và tuyệt vời cho những người không có vườn. Một số loại phù hợp để phát triển trong nhà bên cửa sổ bao gồm: hẹ, rau mùi tây, húng quế, kinh giới, thì là, bạc hà,..
2. Gieo trồng
a. Gieo bằng hạt
- Đất trồng: Trộn đều và tơi xốp hỗn hợp đất đã chuẩn bị trước và cho đất vào các vật dụng trồng rau.
- Gieo hạt: Các loại rau thơm như tía tô, thì là, húng quế có thể gieo đều trên bề mặt sau đó phủ lên trên một lớp đất mỏng khoảng 0,5cm (bạn cũng có thể xoa tay lên mặt đất sau khi gieo hạt thay cho việc phu đất lên nó), tưới nước giữ ẩm, sau khoảng 7-10 ngày hạt sẽ nảy mầm.
- Những loại rau thơm khó nảy mầm như là ngò gai, hành lá, kinh giới , ngò rí,… thì ta ngâm trong nước ấm ( 2 sôi, 3 lạnh ) trong khoảng 10-12 giờ. Sau đó vớt hạt ra ủ lại trong khăn giấy ướt khoảng 6 -10 giờ, vớt ra để ráo nước rồi mới đem gieo đều lên bề mặt khay, tưới nước đủ ẩm, sau 10-15 ngày hạt sẽ nảy mầm.
Lưu ý: dùng các tấm che đậy lên chậu, khay gieo hạt để vào chỗ tối mát trong vài ngày đầu cho hạt nhanh nảy mầm hơn. Khi nào hạt nảy mầm thì dỡ các tấm đậy ra, sau khi rau thơm lên được 1-2 lá mầm thì có thể đưa ra chỗ nhiều ánh sáng cho rau nhanh phát triển.
- Khi cây lớn, thực hiện nhổ cây trồng ra các chậu riêng để cây có đủ chỗ sinh trưởng. Bạn có thể bấm ngọn, bón thêm đất trồng để cây phân nhiều cành, tưới nước ngày 1-2 lần, nên dùng bình phun sương để rau không bị dập lá.
b. Giâm cành
- Khi bạn đã có một vườn rau thơm mini trong nhà hoặc ngoài sân, không muốn phải gieo hạt để trồng thêm vụ mới, bạn có thể thực hiện giâm cành để có thêm rau thơm như ý.
- Đầu tiên bạn phải chọn dụng cụ cắt cành sắt bén, để khi cắt tránh làm thân cây bị bầm dập vì nó sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển của cây trong tương lai.
- Dùng kéo cắt cành rau thơm ra. Bỏ các lá ở cuối phần thân mới cắt, chừa lại trên ngọn các lá non. Loại bỏ lá sâu hoặc hư hại.
- Chuẩn bị các lọ thủy tinh có chứa nước để đựng cành vừa cắt ra, lọ thủy tinh sẽ giúp bạn nhìn thấy được rễ sẽ được mọc ra từ thân cây như thế nào. Lưu ý là phải thay nước mỗi ngày để đảm bảo cây không bị thối. Lọ thủy tinh cần có miệng rộng để tránh khi lấy cây ra không làm rễ bị tổn thương.
- Bạn có thể dùng một dung dịch kích thích ra rễ, có bán ở các tiệm cây cảnh, nhưng thường loại này có giá hơi đắt, và chúng ta cũng không thường xuyên sử dụng nên có thể bỏ qua bước này.
- Khi nhánh cây mọc nhiều rễ sau vài ngày, thì ta có thể đem đi trồng vào chậu. Có thể dùng que kem để ghi tên hoặc ghi lên chậu tên các loại rau gia vị cho dễ nhận biết.
Khi trồng rau gia vị hay có hiện tượng cây rau bị khô dần, thân lá chuyển màu đen rồi chết rủ dần từng đám nhỏ, nếu không xử lý kịp thời bệnh lan rộng ra. Nhất là vào dịp thời tiết chuyển mùa, mưa dầm kéo dài rồi nắng đột ngột chiếu cái nóng gay gắt.
Để chủ động phòng bệnh chết rạp khi trồng rau thơm khi mùa mưa kéo dài cần lưu ý các bước xử lý sau:
3. Bón vôi định kỳ khi trồng rau thơm
Bón vôi hàng tuần ( 7-10 ngày) rải vào gốc cây rau sẽ giúp hạ phèn do nguồn nước tưới tồn đọng trong đất trồng rau, đồng thời khử trùng hạn chế nấm bệnh, nhất là khi phát hiện lớp đất chậu rau trồng có màu xanh như lớp rêu mỏng, sau bón vôi nhớ tưới nước từ 2-3 ngày mới tiến hành bón phân hữu cơ.
Vôi bột không làm cháy lá rau nên có thể rải thẳng trên lá rau hoặc xung quanh gốc cây.
4. Bón phân vừa đủ, hạn chế hay không dùng phân vô cơ
Khi vào mùa nắng thì lý tưởng cho việc trồng rau, vừa ít phải phòng trừ sâu bệnh, chỉ cần bón phân theo định kỳ và tưới nước đầy đủ là có rau thu hoạch mỗi ngày. Nhưng khi chuyển sang mùa mưa thì mọi việc trồng rau bắt đầu khó khăn hơn.
Việc bón phân khi trồng rau mùa mưa cần phải lưu ý, chỉ ưu tiên dùng phân hữu cơ hoai mục hay phân trùn quế bón gốc cho rau trồng.
Hạn chế tối đa phân vô cơ.
Phân vô cơ nhất là phân urê, NKP… có thể dùng với liều lượng thấp ( một muỗng cà phê urê hay NKP pha một lít nước tưới gốc rau lúc chiều mát) hoặc không cần sử dụng để cây rau không bị dư đạm, lá rất dễ bị hư nhũn và sâu bệnh xâm nhập.
BÌNH LUẬN